Een mini-handleiding met 25 praktische tips om de belastingaangifte in te dienen, ingeval van scheiding. Volledig zijn in de ganse materie van het domein fiscaliteit is niet vanzelfsprekend. Onze NEO-klanten krijgen informatie tot in de kleinste details, dat is waar NEO voor staat.
In principe moet eind juni de (papierversie) belastingaangifte ingediend worden, of de elektronische versie uiterlijk midden juli. Maar waarop moet je letten als je in een scheiding zit of al gescheiden bent? Hopelijk werd je goed geïnformeerd door de persoon die jullie heeft begeleid bij de scheiding. Bij NEO Bemiddeling zorgen we daarvoor.
Onderhoudsbijdragen die voor de kinderen worden betaald zijn in principe fiscaal aftrekbaar, op voorwaarde dat één en ander correct is omschreven én bij voorkeur de overeenkomst is gehomologeerd via een vonnis of minimaal officieel geregistreerd.
de alimentatie moet betaald zijn in uitvoering van een onderhoudsverplichting op grond van het Burgerlijk of het Gerechtelijk Wetboek; De onderhoudsbijdragen voor kinderen moeten (in samenstelling en bedrag) duidelijk omschreven zijn in een overeenkomst. Dat kan een EOT zijn, een ouderschapsovereenkomst, een vonnis.
de persoon voor wie de alimentatie wordt betaald, mag geen deel uitmaken van het gezin van betaler; Enkel de ouder die de kinderen niet ten laste heeft, kan de alimentatie in mindering brengen. De andere ouder geniet al een maandelijks fiscaal voordeel. Let ook op bij fiscaal co-ouderschap (zie verder in dit artikel).
de onderhoudsbijdrage dient regelmatig betaald te zijn; Regelmatig refereert naar regelmaat zoals beschreven in de ouderschapsovereenkomst of vonnis.
op vraag van de fiscus moet je het bedrag aan alimentatie kunnen bewijzen met schriftelijke stukken. Zorg voor duidelijke afspraken in een duidelijk omschreven overeenkomt (welke kosten maken deel uit van de vaste onderhoudsbijdragen). Let vooral op de buitengewone kosten die afzonderlijk worden afgerekend of betaald worden via de kindrekening. De fiscus vraagt bij de eerste aangifte vaak een kopie van de overeenkomst of het vonnis op.
Enkele nuttige en praktische tips en aandachtpunten
Tip 1 t.e.m. 9: duidelijkheid en volledigheid, laat geen ruimte voor discussie
TIP 1: zorg voor een duidelijk omschreven overeenkomst.
TIP 2: zorg er voor dat in de overeenkomst duidelijk staat vermeld welke ouder de kinderen ten laste heeft.
TIP 3: ook ingeval van “fiscaal co-ouderschap” zijn de kinderen bij één ouder ten laste. Het fiscaal voordeel wordt verdeeld tussen beide ouders.
TIP 4: wees duidelijk in de overeenkomst: wanneer dient wat aan wie betaald.
TIP 5: het gaat om wel omschreven tijdstippen die herhaald worden.
TIP 6: vermijd algemene formuleringen zoals kosten voor opvoeding, levensonderhoud, opleiding, ontplooiing. Wees daarentegen specifiek in de omschrijving van de kostenelementen waarvoor alimentatie wordt betaald.
TIP 7: omschrijf duidelijk aan wie dient betaald te worden
TIP 8: wees voorzichtig met cash betalingen; doe de betaling via bankoverschrijvingen zodoende is er geen twijfel over bedrag en bestemmeling. Is er geen andere optie dan cash betaling: breng de andere ouder zo snel als mogelijk op de hoogte, schrijf het bedrag van de kindrekening over op je persoonlijke rekening met een duidelijke omschrijving.
TIP 9: let op het tijdstip van de homologatie of rechterlijke beslissing: 1 januari van het aanslagjaar is een sleutelmoment.
Tip 10 t.e.m. 12 : Over welk fiscaal voordeel gaat het in geval van aftrekbaarheid?
Als voldaan is aan de voormelde voorwaarden, is 80% van de betaalde alimentatie aftrekbaar van het netto-belastbaar inkomen (als er niet geopteerd werd voor fiscaal co-ouderschap en de voorwaarden daartoe zijn vervuld). OPGELET: 80% aftrekbaarheid geldt tot en met aanslagjaar 2025 (inkomsten 2024)!!! Vanaf aanslagjaar 2026 (inkomsten 2025) zou het percentage van aftrekbaarheid gradueel verlaagd worden tot 70%, vanaf aanslagjaar 2027 60% en vanaf aanslagjaar 2028 50%.
TIP 10: Wanneer er niet gekozen wordt voor fiscaal co ouderschap vermeld je als ouder die de kinderen niet ten laste heeft het volledige bedrag van de betaling in je belastingaangifte. je hoeft dus niet zelf het betaalde bedrag aan alimentatie te herleiden tot het aftrekbaar percentage, dat doet de fiscus voor jou.
TIP 11: vermeld de betaalde alimentatie op de juiste plaats in de aangifte, dat doe je in het vak VIII 'Aftrekbare vorige verliezen en bestedingen', punt 2.
TIP 12: weet ook dat onder bepaalde voorwaarden de kosten voor kinderopvang voor kinderen van 0 tot 14 jaar of 21 jaar indien het kind een zware handicap heeft, onder bepaalde voorwaarden aftrekbaar zijn. Via deze link van de Financiële Overheid Financiën kan u alle details vinden: https://fin.belgium.be/nl/particulieren/belastingvoordelen/kinderopvang/belastingvermindering
Tip 13 t.e.m. 15 : Aandachtspunten bij fiscaal co-ouderschap
Gescheiden of niet, als ouders kinderen ten laste hebben is er een belastingvoordeel, in de vorm van een verhoging van de belastingvrije som. Gescheiden ouders kunnen opteren voor fiscaal co-ouderschap, op voorwaarde dat er een gelijkmatig verdeelde huisvesting is. M.a.w de kinderen verblijven evenveel tijd bij beide ouders.
OPGELET:Betaalde alimentatie is niet aftrekbaar ingeval van fiscaal co-ouderschap ! De fiscus verdeelt het globale fiscale voordeel van kinderen ten laste gelijkelijk over de twee ouders.
TIP 13: In geval van Fiscaal co ouderschap dient in de overeenkomst vermeld te worden dat de ouders akkoord zijn om de toeslagen op de belastingvrije som voor de betrokken kinderen te verdelen.
TIP 14: omschrijf in de overeenkomst heel duidelijk dat er een gelijkmatig verdeelde huisvesting is, en toon dit ook duidelijk aan met een gelijkmatige verblijfsregeling tijdens de school- en vakantieperiode, of ondubbelzinnig op jaarbasis. Dat is immers voor fiscaal co ouderschap de voorwaarde.
TIP 15: over birdnesting (nestzorg) en fiscaliteit bestaat verwarring . Het dient duidelijk te zijn dat er twee gezinnen zijn ontstaan. In de meeste gevallen beschouwt de fiscus dit als nog zijnde 1 gezin en is een belastingsaftrek niet mogelijk, fiscaal co-ouderschap kan een alternatief zijn als alle voorwaarden zijn voldaan.
Tip 16: over domicilie en fiscaal ten laste neming: Kunnen de kinderen bij ouder A gedomicilieerd zijn en bij de andere ouder fiscaal ten laste?
TIP 16: om alle discussies met de fiscus te vermijden, laat de kinderen fiscaal ten laste zijn van de ouder bij wie de kinderen zijn gedomicilieerd, m.a.w waar de kinderen hun officieel adres hebben. Zo blijkt duidelijk bij wie de kinderen wel of geen deel uitmaken van het gezin. Ouders die toch wensen af te wijken van deze eenvoudige regel, lezen best dit blogartikel.
Het is aan te bevelen om de fiscaliteit de domicilie te doen volgen. Immers de fiscus kijkt naar de feitelijke toestand op 1 januari van het aanslagjaar. Na verscheidene discussies is gebleken dat voor de fiscale ambtenaren de feitelijke toestand deze is, die blijkt uit het burgerlijk scherm; met name dus de domicilie van de kinderen.
Tip 17: waar alimentatie ingeven en wat is aftrekbaar? Wordt de andere ouder dan belast?
TIP 17: alimentatie vermeld je in vak VI van de aangifte, bij de code die overeenkomt met de aard van het onderhoudsgeld.
Onderhoudsbijdragen betaald voor de kinderen kunnen gestort worden op de kindrekening of op de persoonlijke rekening van de andere ouder; in dat geval dienen de ontvangen bedragen door die ouder niet fiscaal worden aangegeven in zijn/haar aangifte. Alimentatie wordt betaald voor de kinderen en de kinderen dienen dus aangifte te doen, ongeacht hun leeftijd. Het onderhoudsgeld vormt immers een eigen inkomen van de persoon aan wie het wettelijk toekomt. De aangifteplicht vervalt als het kind jonger is dan 16 jaar en als de belastingvrije som van € 10.570 (aanslagjaar 2025) en € 10.910 (aanslagjaar 2026) niet overschreden is. Het is echter mogelijk dat in bepaalde gevallen zelfs peuters of kleuters een belastingaangifte moeten indienen omdat de belastingvrije som is overschreden..
Tip 18 t.e.m.20 : Is mijn kind nog fiscaal ten laste? Moet ik nog alimentatie betalen voor mijn meerderjarig kind?
TIP 18: Om nog ten laste te zijn, mogen de netto-inkomsten van het kind (onderhoudsgeld, eventueel verhoogd met andere inkomsten zoals lonen) een bepaalde drempel niet overschrijden. De grootte van het bedrag aan onderhoudsgeld verhoogd met eventuele andere inkomsten van het kind (studentenjobs bvb) zijn bepalend. Deze drempelbedragen verschillen naargelang u fiscaal gezien alleen of samen met je echtgenoot of wettelijk samenwonende partner wordt belast. Wees attent voor de drempels. Zelfs met één euro teveel verlies je het fiscaal voordeel van kind ten laste. Dat tikt serieus aan!
TIP 19: In principe dient onderhoudsgeld betaald te worden tot het kind de studies heeft beëindigd en/of een vast inkomen verwerft of een vervangingsinkomen geniet. Ouders kunnen ook anders overeenkomen. Richtinggevend is wat er staat beschreven in de overeenkomst of het vonnis. Is er een einddatum vermeld? Werden de wettelijke bepalingen overgenomen? Duidelijke omschrijving doet latere discussies vermijden. Lees ook dit artikel.
TIP 20: eventueel kan het nuttig zijn om in de overeenkomst te vermelden wat de ouders zijn overeengekomen ingeval van een voortgezette opleiding (bvb een Bachelor na Bachelor of Master na Master). Maw wanneer beschouwen de ouders de studies van een kind beëindigd?
Tip 21 t.e.m 24: Feitelijk gescheiden (maar nog niet echtgescheiden), wettelijk gescheiden of de wettelijke samenwoning beëindigd: wat zijn de verschillen bij indienen van de aangifte?
TIP 21: Voor het jaar waarin u feitelijk bent gescheiden, dient er nog een gezamenlijke aangifte ingediend. Er kunnen ook twee afzonderlijke aangiften worden ingediend; er volgt toch een gezamenlijk aanslagbiljet. Het inkomstenjaar volgend op het jaar van de feitelijke scheiding, worden jullie door de fiscus beschouwd als fiscaal alleenstaanden. Belangrijk: Wees duidelijk in de scheidingsregeling hoe het teveel betaalde of het nog te betalen bedrag aan belastingen tussen u beiden wordt verdeeld. Is dit 50-50 of volgens de inkomsten van elke partner.
TIP 22: die duidelijkheid is nodig omdat de fiscus daar zelf geen rekening mee houdt. De aanslag wordt gevestigd op jullie beider naam; met hoe jullie dit onderling regelen, houdt de fiscus geen rekening.
TIP 23: Stel jullie hebben in het inkomstenjaar 2024 de wettelijke samenwoning officieel beëindigd of jullie zijn uit de echt gescheiden in 2024. De fiscus kijkt naar de toestand per 1 januari van het aanslagjaar, in dit geval 1 januari 2025. Jullie dienen elk afzonderlijk een aangifte in, en er is geen gezamenlijk aanslagbiljet. Belangrijk : Wees attent voor datums. De fiscus kijkt niet naar de datum van inleiding van de echtscheiding, wel naar de datum waarop de echtscheiding ingeschreven is in het rijksregister.
TIP 24: een wettelijke samenwoning beëindigen doe je best samen door een gezamenlijke verklaring af te leggen op de burgerlijke stand van de gemeente waar jullie wonen
TIP 25: De belangrijkste: laat je goed begeleiden
Laat jullie bij scheiding begeleiden door een deskundig onderlegde erkende bemiddelaar.
Bij NEO Bemiddeling zijn jullie aan het juiste adres: Cindy en Eric zorgen voor een warme, degelijke begeleiding, verankerd in meer dan enkel de regeling zelf.
Alles onder één dak, met aandacht voor de kinderen, fiscale en financiële optimalisatie én een duurzame regeling.
Wensen jullie goede begeleiding bij jullie scheiding waar ook de fiscaliteit één van de te bespreken onderwerpen is?
