Familiale zaken

Gevolgen en verschillen bij scheiding van samenwoners en gehuwden?

Nav mijn artikel over “Wanneer zijn we feitelijk gescheiden? En wanneer wettelijk gescheiden?” ontving ik verscheidene vragen om meer in te gaan op de verschillen tussen feitelijk en wettelijk samenwonen en gehuwd zijn. Hierover is inderdaad veel te zeggen. In dit artikel de belangrijkste verschillen tussen de drie stelsels. Verscheidene zaken zijn nuttig om weten ivm een mogelijke scheiding.

De verschillen situeren zich voornamelijk op 4 domeinen, namelijk dat van de belastingen, pensioenen, bezittingen/vermogen, en het verlenen van ‘hulp en bijstand’. Een bondige samenvatting van de voornaamste verschillen:

Inzake belastingen

  • Feitelijk samenwonenden: elke partner wordt door de fiscus beschouwd als alleenstaande. Dus elk eigen aangifte indienen en elk ontvangt een aanslagbiljet.
  • Wettelijke samenwoners en gehuwden: zij dienen een gezamenlijke aangifte in en ontvangen ook een gezamenlijk aanslagbiljet.

Inzake pensioenen

  • Feitelijke en wettelijke samenwoners bouwen geen persoonlijke pensioenrechten op  vanuit hun samenwonersstatuut
  • Gehuwden: indien de relatie niet is beëindigd is er de mogelijkheid voor een gezinspensioen en zelfs een overlijdenspensioen maar dan dient men minstens 1 jaar gehuwd te zijn. Na scheiding bestaat (thans nog) de mogelijkheid voor het aanvragen van een echtscheidingspensioen; uiteraard onder bepaalde voorwaarden en niet voor iedereen gelijk.

Bezittingen/Vermogen

  • Feitelijke samenwoners: tijdens de relatie is er bij overlijden van één van beiden geen automatische overdracht van vermogen van de ene naar de andere partner
  • Voor wettelijke samenwoners en gehuwden worden het vermogen en alle andere bezittingen als gezamenlijke eigendom beschouwd, tenminste als er geen contract is dat dit anders bepaald (denk aan een samenlevingscontract voor samenwoners en een huwelijkscontract voor gehuwden). Ingeval van een scheiding zijn in principe deze contracten richting gevend. In principe omdat in een bemiddeling er kan afgeweken worden als beide partners ermee akkoord gaan.

Verlenen van ‘hulp en bijstand’ en Persoonlijk onderhoudsgeld voor een partner

  • Feitelijke samenwoners hebben geen (bijzondere) verplichtingen tov elkaar. Uiteraard kunnen er tijdens de relatie wel afspraken worden gemaakt om bepaalde gezamenlijke kosten te dragen en te verdelen. Er is echter na het stopzetten van de relatie geen recht op enige onderhoudsverplichting voor een partner.
  • Wettelijke samenwoners dienen tijdens het samenwonen verplicht bij te dragen in de gezamenlijke lasten van de huishouding. Een ruim begrip maar het gezond boerenverstand is hier richting gevend. In principe is er geen sprake van persoonlijk onderhoudsgeld maar in duidelijke omschreven gevallen kan dit wel hard gemaakt worden voor de fiscus. Uiteraard dienen beide partners het eens te zijn. Wil men dit afdwingen dan dient men dit de rechter voor te leggen.
  • Gehuwden daarentegen hebben een verdergaande onderhoudsverplichting tov elkaar. Ook na het beëindigen van de relatie middels een echtscheiding is de economisch sterkste ‘hulp en bijstand’ verschuldigd tov de economische zwakkere. In dit geval spreekt men van een persoonlijke onderhoudsuitkering uiteraard gekoppeld aan bepaalde voorwaarden, beperkt in de tijd en in verscheidene vormen mogelijk. De  fiscale aspecten hierbij zijn niet onbelangrijk en kunnen heel wat voordeel opleveren voor beide partijen. Er zijn echter nogal wat misvattingen omtrent het al of niet verschuldigd zijn van persoonlijk onderhoudsgeld aan de partner. Zo heerst bvb bij sommige klanten een misverstand omtrent het niet verschuldigd zijn van onderhoudsgeld omdat ze argumenteren te beschikken over een huwelijkscontract scheiding van goederen. Het ene heeft echter niets met het andere te zien. Geen makkelijke boodschap, ook niet gemakkelijk is het bepalen van het bedrag van de uitkering (wat in aanmerking nemen bij de berekening ervan). Ook de voorwaarden die dienen gerespecteerd om de uitkering te kunnen blijven ontvangen worden bemiddeld en beschreven in een duidelijke niet voor interpretatie vatbare tekst.

Bemiddelen is dus een uitstekende manier om ‘samen’ tot een vergelijk te komen: eerlijk en aanvaardbaar en ‘op maat’ gemaakt.

Over dit artikel

Categorie

Getagd als:

Meer artikelen

Je relatie met je (ex) partner staat onder druk en hunkert naar harmonie!  Weet je niet hoe je dat nog kan bereiken?

Met een gesprekje van 5 minuten zet je de eerste stap.

Aarzel niet en bel ons: we zoeken samen uit wat mogelijk is!
Twee tafeltjes met daarop allerlei boeken over Bemiddeling en een boekt in een glazen vaas