Voor koppels van wie het huwelijk zo lastig is dat samenwonen (even) niet meer mogelijk is zijn er drie vormen van scheiding mogelijk: een feitelijke scheiding, een echtscheiding en een scheiding van tafel en bed.
We merken in de praktijk dat veel koppels deze 3 termen door elkaar gebruiken. Toch zijn de gevolgen erg verschillend. Er zijn dus nogal wat misverstanden in deze terminologie. In dit artikel leggen we niet alleen het juridische verschil uit, maar ook wat het betekent in de praktijk, voor wonen, geld, kinderen en toekomstplannen.
Een feitelijke scheiding ontstaat zodra jullie niet langer onder één dak wonen.
Er komt geen rechter of officiële procedure aan te pas. Eén van beide partners vertrekt, tijdelijk of voor onbepaalde tijd, en woont elders.
Juridisch blijf je gehuwd. Je huwelijksstelsel, rechten en plichten ten opzichte van elkaar en de kinderen blijven bestaan.
Je bent dus geen “vrijgezel” in de ogen van de wet.
Maar de werkelijkheid is wel dat je apart leeft, elk met een eigen huishouden.
In principe moet er een officiële adreswijziging gebeuren om dat ook voor de fiscus te laten gelden. Toch kan men ook met andere bewijzen aantonen dat men effectief apart woont, bijvoorbeeld via een huurcontract of facturen op naam van de nieuwe woonplaats.
Een wettelijke scheiding, of beter gezegd een echtscheiding, betekent dat het huwelijk officieel ontbonden is.
Dat gebeurt pas wanneer de rechtbank de scheiding uitspreekt én het vonnis wordt ingeschreven in het Centraal dataregister (DABS) of in de registers van de burgerlijke stand van de gemeente waar het huwelijk werd voltrokken.
Vanaf dat moment ben je niet langer gehuwd, en gelden de wederzijdse rechten en plichten van het huwelijk niet meer.
Een echtscheiding vraagt dus altijd een procedure bij de rechtbank, hetzij via onderlinge toestemming (EOT), hetzij op grond van onherstelbare ontwrichting.
De term “scheiding van tafel en bed” wordt in de volksmond vaak verkeerd gebruikt om een feitelijke scheiding aan te duiden.
In werkelijkheid is het een gerechtelijke procedure waarbij het huwelijk niet ontbonden wordt.
De echtgenoten blijven dus gehuwd, maar:
Deze vorm van scheiding komt vandaag minder vaak voor, maar kan zinvol zijn voor koppels die om religieuze of principiële redenen niet uit de echt willen scheiden.
Een feitelijke scheiding is dus vaak de eerste stap wanneer samenleven even niet meer lukt.
Sommige koppels vinden daarna weer toenadering, anderen zetten de stap naar een wettelijke scheiding.
Wat je ook beslist: het helpt om helder te weten waar je staat en welke gevolgen eraan verbonden zijn.
Bij NEO Bemiddeling begeleiden we koppels die even apart gaan wonen of hun scheiding zorgvuldig willen aanpakken.
We helpen om duidelijke afspraken te maken, in een sfeer van respect en rust.
